Linux – to ju je 25 lat !

Tux / maskòtka Linuxa. Usôdzca: Larry Ewing - zdrój: http://isc.tamu.edu/~lewing/linux/

Tux – maskòtka Linuxksa. Usôdzca: Larry Ewing – zdrój: http://isc.tamu.edu/~lewing/linux/

25.08.1991 fińsczi sztudéra Linus Torvald pòdzélëł sã ze swiatã, na mailingòwi lësce Minixa tim, że robi nad òperacjową systemą na ôrt Unixa. Miała to bëc systema blós dlô kòmpùtrów z procesorã  i386 z 32-bitową architekturą ë cwiardą platą z przëłączã AT – to nick jinszégò jakno “zwëczjané“ ” pecetë z tamtich czasów. 17.09.1991 dało ju scygnąc ji pierwszi wëdôwk ji 0.01 zdrojowégò kòdu.

Ò tim, że Linux bãdze nôbarżi rozkòscérzonym zdrojowim kòdã na swiece nicht 25 lat nazôd bë nie pòmëszlôł. Mòże terô sómi  do se gôdôta: “céż òn pleszczi !”.  Ne le to czëstô prôwda je. Linux je dzysô wszãdze. Ùżëwôta mòże do sparłãczeniô sã z internétą  routerã  z „Access Points” n.p.  FRITZ!Box? Në tej ùżëwôta prawie Linuksa. Céż je z wają kòmórką, môta mòże taką z Androidã? Jo, to téż je Linux. A céż z tima nowima telewizorama, czë téż wajima aùtowima nawigacjama? Tam téż bënë sedzy Linux.  Jak widzyta, je tegò dosc tëli ë nawetka jeżlë w domòcych kòmpùtrach Linux, jakno òperacjowô systema nie mòże sã równac z Windowsã  czë MacOSã, za to jegò rozkòscérzenié, swòją wielotą na jinszich gónach, je bez przërównaniô.

Continue reading

Taczi news

Në tej mómë „news ze slôdka“, chtërny szło ùczëc a òbôczëc wczora w przédnym wëdôwkù „Wiadomości“ na TVP 1.  Gôdają, że nie je wôżné co chto ò kim gôdô, wôżné le że gôdô. Në to prawie tak bëło. Gôdalë ò tim, że Gduńsk je samòzwóńczą stolëcą Kaszëb (to titel negò wiadła), a  téż ò „dialekce kaszëbsczim“ gôdalë.  Bëła téż kôrta z wëstãpòwaniém „dialektu kaszëbsczégò“. Za nią szła dopòwiesc, że kaszëbsczégò we Gduńskù na ni nie dô.

gdansk-stoleca_kaszeb

Continue reading

Kaszëbskô klawiatura a Windows 8

Kaszëbsakô klawiatura pòd Windows 8

Kaszëbsakô klawiatura pòd Windows 8

Przez to, że doszłé są do mie głosë ò tim, że kaszëbskô klawiatura, chtërną mòże scygnąc z tich starnów, mô nie robic pòd Windows 8, móm jã jesz rôz przetestowóną. Sómemù nie brëkùjąc ti systemë móm to ù dobrich lëdzy 🙂 zrobioné. Efekt bëł pòzytiwny, klawiatura sã wjinstalowa ë wskòkła jakno skrodzëna “CES” , a nié “CS” jak to bëło n.p. w Win 7, w dólny prawy nórcëk pùltu.

Na Windows 10 jesz kąsk pòżdajã, pò czim napiszã wama czë ta klawiatura robi pòd tą systemą. Jeżlë tak nie bãdze, to ùsôdzã nową.

Samò żëcé

Dëtków a stracha ma ni mómëTo ju dobri rok zlécôł òd slédnegò wpisënka ò sprzątaniém. Tã całowną robòtã móm ju za sobą, terô mëszlã kąsk ò tim, żebë aktiwòwac starnë dlô dwóch/trzëch ùdbów przë jaczich mómë robioné, to ju le jakno archiwa tegò co bëło. Jesz mùszã sã równak z tim czile razë przespac…

Jedna ze starnów, chtërné jô trzëmôł na serwerze, mô na zymkù samô sã „pòzamiatóné“ (mô sã przeniosłé na nowi plac). Tak pò prôwdze to mie słów felëje na to jak je do tegò doszłé ë nie jidze ò to, że ni mògã przë tim ju „grzebac“ – z tegò wëgrónegò czasu jem prawie baro rad. Ti co mie znają wiedzą, że nie żëjã z internetu, a to co robiã to robiã z gwësnegò pòczëcô òbòwiązkù do mòji kaszëbsczi kùlturë. Równak ôrt w jaczi, na kùlturalnô jinstitucëjô z Nordë, to zrobia, je pòniżi wszëtczégò co mòże le zdrowi człowiek pòmëszlec. Jinstitucëjô, chtërny starnë móm spòlëzniano przez cos kòl szesc lat trzëmóné, dozéróné ë przë nich robioné (wëzdrzatczi, różné cms-ë ë jich zaktualneinia), nie bëła w sztãdze za nen wpakòwóny czas a (doch) dëtczi zwëczajno pòdzãkòwac. Ò nick wicy w spòlëzniany robòce doch nie jidze. Przikré doznanié òbnażającé gwësną arogancëjã – nie mòjé pierszé tikającé sã spòlëznianégò angażowaniô na kaszëbsczim gónie.

Nimò tegò Avanti!

Mòjé sécowé pòrządczi – dzél 2/2012

Jidąc dali z pisaniém ò latosym sprzątaniém starnów z sécë (dzél 1 – zdrzë tuwò) chcã jesz czile wëmienic ë krótkò òpisac:

Linuxcsb.org (http://linuxcsb.org)

Starnë zrëszoné w 2006 rokù, w tim to rokù z Michôłã Òstrowsczim mómë zrëszoné kaszëbsczé dolmaczënczi KDE a Ubuntu (z cëskã na Kubuntu), jakno ë zgłoszoną kaszëbska klawiaturã ë lokalizacjã dlô kaszëbsczégò jãzëka, chterné òd tegò czasu są w uniksowich systemach. Przez te lata darzëłol nama sã pòkazac, że jeżlë sã le chcë, to mòże w mało lëdzy stolemną kaszëbską ùdbã zrëszëc ë ùsadzëc (w tim dwa òbrôzë ISO wëdôwków kaszëbsczégò Live-Linuksa) – to wëdôwô mie sã nôwôżniészé do przekazaniô na tim placu.  Pò 6 latach (w 2010 przëłączëł sã jesz aktiwno Jurk Hinz, robiąc równak le przë Mozillë) trza bëło równak przëznac sã do tegò, że nie jesma w sztãdze tegò sómi, z prostegò felënkù czasu, dali cygnąc. Nôdzeja na to, że chtos bãdze przë tim chcôł wespółrobic ùmiarła – za dëtczi to bë sã mòże ë chto nalôz, le za darmôka to mòże ò pòmòcë zwëczajno zabëc. Tak to pò szesc latach móm zamkłą robòtã nad kaszëbsczima starnama wspiarcô dlô ôpen ùdbów, w tim Linuksa.  W internecé trzëmóm równak dali ne starn e jakno czësté archiwa.

Na tim placu chcã baro pòdzãkòwac Michôłowi Òstrowsczémù za wespółrobòtã.
Michôł je człowiekã, z chtërnym mie sã dało tak dobrze wespółrobic jakno z niżódnym jinym. Ma mielë niesamòwité tempò robòtë przë prakticzno niżódnym faktorze sztridu, je miue jaż miło to wspòminac.

Continue reading

Firefox 10 – kaszëbsczi

Në mómë sã dożdóné, òd kùńca stëcznka 2012 rokù mòże ju zladowac sztabilny wëdôwk kaszëbsczégò Firefoksa 10.0.

Zladënk je przistãpny z kaszëbsczi pòdstarnë Mozillë, na chtërną brateczno Waji rôczã.

Nót je tuwò dodac, że to blós dzãka ùpiartoscë Jureka Hiza darzëło sã m.jin. przeńc przez całowną “mozillową biurokracëjã” ë doprowadzëc do negò wëdôwka!

Continue reading

Mòjé sécowé pòrządczi – dzél 1/2012

Przëszed je ù mie znôwò czas na internétowé pòrządczi. Bãdzeta sã gwës smiac ë gôdac, në wejle, òn znôwù ò tim sprzątaniém. Z tim to je równak tak, że internét je (wcyg) medium dosc nowim, chtërné mô to do se, że lëdô sã chùtkò zmieniwac. Në to ë sprzątanié co czile lat je tuwò jak nôbarżi na swòjim placu.

Zdjãté móm z sécë starnë, przë chtëmnych nie bëło ju lata robioné, a chtëné bëłe tam z czëstegò mòjegò sentimentu, dôwając jaczés tam archiwa mòji kaszëbsczi dzejnotë w sécë.  Starnów tich, tak pò prôwdze, to ju téż gwës nicht nie ùżëwôł / brëkòwôł.

Continue reading

Kaszëbsczi Firefox – wëdôwk Beta

Òd zôczątkù lëstopadnika mòżemë zladowac ë bëkòwac kaszëbsczégò Firefoksa w jegò nowim òdkrëcym – w wersëji BETA.
Zladënk je przistãpny z kaszëbsczi pòdstarnë Mozillë, na chtërną brateczno Waji rôczimë:

http://www.mozilla.org/csb/firefox/channel/

Na kùńcową wërsëjã przińdze nama jesz kąsk pòżdac, równak robòta z Firefox Beta, jakno ë jegò testowanié w kaszëbskòjãzëkòwi wërsëji, a do tegò jesz je to równo na jaczi òperacjowi systemie robita, je czims co wôrt je na kòmpùtrze doznac.

Kaszëbsczi Firefox 8 Aurora

Wëzdrzi za tim, że przezérnik Firefox 8 bãdze ju szło mùltiplatfòrmòwò, w kaszëbsczim jegò wëdôwkù, zladowac ë instalowac. Fùndacëjô Mozilla dôwô nama mòżnota testowaniô wersëji Firefox 8 Aurora (Aurora to rozwijowi wëdôwk midzë wersëjama Nightly a Beta).

 

Rëchli bëła ju ùprzëstãpnioną dlô brëkòwników Linuksa (Ubuntu) wersëja Firefox 3, chternô je téż dodónô do kaszëbsczégò Linuksa Linuxcsb2. Robioné nad tim dolmaczënkã mô karno Linuxcsb òd wersëji Firefox 2.

Continue reading

Werifikatora Kaszëbsczégò Pisënkù dlô Firefoksa

Gwës nie jeden z piszącëch pò kaszëbskù mëszlôł ju ò tim, że fejn przëdatnym bëłbë przëdôwk sprôwdzający pisënk, a chtëny znóny je nama czë to z pòlsczégò, anielsczégò czë n.p. miemiecczégò.

Prakticzno to ju òd łońsczégò rokù je Werikatora Kaszëbsczégò pisënkù (Kashubian Spell Checker) dlô Firefoksa (kòmpatibilnô z wersëją 4) , Thunderbirda ë SeaMonkey, równak jegò latosô wersëjô, dzãka pòprôwkòm, wëdôwô sã wôrtnô zamòdléniô. Nie je to jesz kùńcowô wersëjô ë zamëkô òna dali w se fele, równak je to na 100% pòmòc na jaką żdalë piszący pò kaszëbskù.

Zladënk :


Zdrój òbrôzka: http://www.mozilla.com

Ùsôdzca przëdôwka: Jurk Hinc